Trong ngành sản xuất cơ khí chính xác, đặc biệt là các doanh nghiệp gia công theo đơn đặt hàng, việc kiểm soát và quản lý công số đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu chi phí sản xuất. Công số không chỉ phản ánh số lượng công đoạn và thời gian thực hiện mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến giá thành sản phẩm và hiệu quả sản xuất. Nếu không có phương pháp quản lý công số hiệu quả, doanh nghiệp có thể gặp phải các vấn đề như:

• Chênh lệch lớn giữa công số dự toán và thực tế.
• Khó xác định nguyên nhân gây tăng chi phí sản xuất.
• Không tối ưu được quy trình gia công, dẫn đến lãng phí tài nguyên.

Bài viết này sẽ trình bày phương pháp tự động thu thập công số dựa trên công nghệ IoT, kết hợp với chu trình PDCA để giúp doanh nghiệp quản lý công số một cách hiệu quả.

1. Quản lý công số hiệu quả với chu trình PDCA

1.1. PDCA là gì?

PDCA (Plan – Do – Check – Act) là một phương pháp quản lý chất lượng theo chu trình cải tiến liên tục. Khi áp dụng vào quản lý công số, quy trình này sẽ bao gồm:

• Plan (Lập kế hoạch): Đặt ra công số mục tiêu cho từng công đoạn gia công.
• Do (Thực hiện): Tiến hành sản xuất theo công số mục tiêu đã đặt ra.
• Check (Kiểm tra): Đánh giá sự khác biệt giữa công số thực tế và mục tiêu.
• Act (Hành động): Đưa ra biện pháp cải tiến nếu có sự chênh lệch giữa thực tế và mục tiêu.

1.2. Ứng dụng PDCA trong thực tế

Ví dụ, nếu một công đoạn phay CNC có công số mục tiêu là 30 phút, nhưng thực tế mất đến 45 phút, doanh nghiệp cần thực hiện các bước sau:

• Check: Kiểm tra nguyên nhân (máy móc trục trặc, dao cụ bị mòn, hoặc lập trình chưa tối ưu).
• Act: Đề xuất biện pháp cải thiện (bảo trì máy, thay dao cụ, tối ưu chương trình gia công).
• Plan: Cập nhật công số mục tiêu mới để đảm bảo tính thực tế hơn trong kế hoạch sản xuất tiếp theo.

Việc áp dụng chu trình PDCA giúp doanh nghiệp liên tục cải tiến và tối ưu hóa quy trình sản xuất, từ đó giảm chi phí và nâng cao hiệu suất làm việc.

2. Ứng dụng IoT trong quản lý công số sản xuất

2.1. Tại sao cần ứng dụng IoT?

Trong các doanh nghiệp gia công cơ khí, việc thu thập công số theo cách thủ công thường gặp phải nhiều vấn đề:

• Sai sót do nhập liệu thủ công.
• Khó khăn trong việc theo dõi tiến độ sản xuất theo thời gian thực.
• Thiếu dữ liệu phân tích để tối ưu hóa quy trình.

Việc ứng dụng IoT giúp doanh nghiệp tự động thu thập dữ liệu công số, giảm thiểu sai sót và nâng cao khả năng phân tích.

2.2. Cách thức hoạt động của hệ thống IoT trong quản lý công số

Hệ thống quản lý công số tự động có thể được triển khai theo các bước sau:

1. Gán mã barcode cho từng công đoạn sản xuất.
   • Mỗi công đoạn như tiện, phay, mài, kiểm tra đều có một mã barcode riêng.
2. Nhân viên quét barcode khi bắt đầu và kết thúc công đoạn.
   • Khi quét barcode đầu vào, hệ thống sẽ hiển thị công số mục tiêu.
   • Khi quét barcode đầu ra, dữ liệu công số thực tế sẽ được ghi nhận.
3. Dữ liệu được gửi lên hệ thống phân tích.
   • Hệ thống sẽ tự động so sánh công số thực tế với mục tiêu.
   • Nếu có sự chênh lệch lớn, hệ thống sẽ xuất “thẻ cải tiến” để yêu cầu phân tích nguyên nhân.

Ví dụ: Một công đoạn phay có công số mục tiêu là 30 phút. Nếu công nhân hoàn thành trong 40 phút, hệ thống sẽ cảnh báo sự sai lệch và yêu cầu đánh giá nguyên nhân. Nếu sự chậm trễ do dao cụ mòn, hệ thống sẽ đề xuất thay dao trước khi thực hiện đơn hàng tiếp theo.

3. Lợi ích của hệ thống quản lý công số tự động

3.1. Giảm sai sót do nhập liệu thủ công

Việc thu thập dữ liệu tự động giúp loại bỏ sai sót do nhập liệu bằng tay, đảm bảo tính chính xác và đồng nhất của công số.

3.2. Cải thiện hiệu suất làm việc

Công nhân có thể dễ dàng theo dõi công số mục tiêu của mình và điều chỉnh tốc độ làm việc để đảm bảo đạt chỉ tiêu.

3.3. Tối ưu hóa chi phí sản xuất

Dữ liệu công số giúp doanh nghiệp xác định các công đoạn có năng suất thấp, từ đó tối ưu hóa bằng cách cải tiến quy trình hoặc đầu tư vào thiết bị phù hợp.

3.4. Hỗ trợ chuyển đổi số trong doanh nghiệp

Việc số hóa dữ liệu công số giúp ban lãnh đạo có cái nhìn tổng quan về hiệu suất sản xuất, hỗ trợ ra quyết định nhanh chóng và chính xác hơn.

4. Kết luận

Việc tự động hóa quản lý công số không chỉ giúp doanh nghiệp kiểm soát tốt hơn chi phí sản xuất mà còn thúc đẩy năng suất và hiệu quả làm việc. Bằng cách áp dụng chu trình PDCA và công nghệ IoT, doanh nghiệp có thể cải thiện độ chính xác trong việc thu thập công số, tối ưu hóa quy trình sản xuất và tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường. Đây là một bước quan trọng trong hành trình chuyển đổi số trong sản xuất, giúp doanh nghiệp nâng cao năng suất và tối ưu hóa lợi nhuận.